ارزیابی مقایسه ای ریسک حریق در مترو شهر تهران با روش های fta,eta,bow-tie و ارائه راه های کنترلی برای کاهش ریسک

چکیده سیستم مترو از جمله سیستم های زیربنایی در صنعت حمل و نقل می باشد که ممکن است در معرض خطر حریق، سیل، زلزله و حوادثی مشابه قرار بگیرد و علاوه بر ایجاد خسارات و تلفات فاجعه بار، باعث ایجاد شوک به جامعه گردد. وقوع حریق در سیستم مترو را می توان در زیرسیستم های قطار و ایستگاه تقسیم بندی و بررسی کرد. در این تحقیق از روش های تجزیه و تحلیل درخت خطا (fta) و درخت رویداد (eta) برای ارزیابی مقایسه ای ریسک حریق در پست های یکسوساز (rs) و پست های توزیع نیرو و روشنایی (lps) ایستگاه های مترو تهران و نیز قطارهای dc فعال در خطوط مترو تهران استفاده شده است. طبق نتایج درخت تجزیه و تحلیل خطا، بالاترین درصد رویدادهای پایانی درپست rs و lps، ناشی از خطاهای انسانی و در قطارهای dc، ناشی از نقایص سخت افزاری می باشد. مهم ترین علل وقوع خطر حریق الکتریکی در تابلوها و دستگاه های پست هایrs وlps، تعمیرات نامناسب، اجرای نادرست تجهیزات در زمان نصب، جریان بیش از حد، طول عمر و جنس تجهیزات تعیین گردید. همچنین عدم وجود برنامه منظم تعمیرات پیشگیرانه، عدم انجام تعمیرات صحیح، کیفیت نامناسب تجهیزات، عدم تعبیه ثبت کننده اطلاعات، جهت پایش تغییرات دمایی مقاومت های سقف قطار و نیز نحوه هدایت راهبران قطار مهم ترین علل بروز حریق در قطارهای dc مشخص گردید. با اجرای روش eta، برای پست های rs و lps و قطارهای dc به ترتیب 32، 26 و 5 سناریو بدست آمد که از این تعداد سناریوها به ترتیب 16،14و3 سناریو منجر به حریق خواهند شد. طبق نتایج حاصل از ارزیابی ریسک با روش های fta و eta، خسارت اقتصادی ناشی از وقوع حریق در پست های rs وlps و قطارهای dc بر اساس سناریوهای تعریف شده، تعیین گردید. این نتایج اهمیت نیاز به توجه بیشتر مسئولین مترو در زمینه ایمنی حریق را روشن می سازد. همچنین روش fta، روشی کاربردی تر شناخته شد، زیرا با این روش امکان تعیین ترکیب نواقصی که می توانند منجر به رخداد رویداد خاص گردند بیشتر میسر می باشد. کلمات کلیدی: ایمنی، درخت خطا، درخت رویداد، حریق، مترو، پست rs,lps، قطارهایdc